Bezoek aan Chernobyl en Pripyat
Door: Robert Hansum
Blijf op de hoogte en volg Robert
18 Oktober 2010 | Oekraïne, Kiev
Zondag 17 oktober 2010 staat als een bijzondere dag in mijn geheugen gegrift. Deze dag heb ik een bezoek gebracht aan Chernobyl en de stad Pripyat. Officieel is deze omgeving streng verboden terrein maar zijn de Oekraïners ook niet gek en hebben ze door, dat ze geld kunnen verdienen aan toeristen die hier naar toe willen.
Om 08:30 uur werd ik samen met nog 15 anderen bij een hotel opgehaald en reden we in twee uur, over wegen vol kuilen en bobbels, naar de eerste controlepost op zo’n 30 km van de reactor. Hier werden uitvoerig onze paspoorten gecontroleerd en kregen we een heerlijke Oekraïense maaltijd. (Borsch) voorgeschoteld. Na de lunch verplaatsten wij ons naar een soort klaslokaal waar van alles werd verteld over de ramp die in de nacht van 25 op 26 april 1986 plaatsvond.
De oorzaak van de ramp was een veiligheidsexperiment met reactor 4 van de centrale. De reactor sloeg op hol en er volgden vele explosies, waardoor grote hoeveelheden radioactieve stoffen uit het reactorvat in de atmosfeer terechtkwamen. In het begin hield de Sovjet-Unie deze gebeurtenis stil, zodat het buitenland pas iets in de gaten kreeg nadat de wind de eerste wolken met radioactieve deeltjes uit de Oekraïne had meegevoerd naar Oost Europa en Scandinavië. De eerste bewijzen van de ramp vond Zweden doordat een werknemer van een kerncentrale bij een routinecontrole merkte dat zijn schoenen radioactief waren. Er werd een stralingsniveau gemeten dat 5 tot 10 keer zo hoog was als normaal. Er moest ergens een ongeval gebeurd zijn maar was niet bekend waar. Zweden vroeg de Sovjet-Unie om opheldering maar kregen te horen dat zij niets wisten van een ongeval met een nucleaire installatie van de Sovjet-Unie. Pas op 28 april 1986 maakte de Sovjet-Unie bekend dat er een ‘ongeval’ was geweest in de kerncentrale van Chernobyl en dat een reactor was ‘beschadigd’.
Daarna gingen we op pad maar kregen we eerst nog instructies over wat we wel en niet mochten. Het ging met name over fotograferen en werd ons vriendelijk doch zeer dringend verzocht geen ‘souvenirs’ mee te nemen.
We stopten eerst bij de reactoren no. 5 & 6. Deze reactoren waren tijdens de ramp nog in aanbouw. Hier kwamen ook de geleende geigertellers tevoorschijn en zagen we voor het eerst een flinke verhoging van de radioactiviteit. Tijdens de uitleg werd ons verteld dat de gemiddelde waarde 12 tot 20 normaal is. De waarde bij deze reactoren was al 30 tot 40 keer zoveel !!! Het eigenlijke plan was om 12 reactoren op rij te bouwen.
Daarna nog een tussenstop bij een monument ter nagedachtenis aan de brandweermannen die het leven lieten tijdens en na de ramp en kwamen we uiteindelijk aan bij reactor no. 4 welke was geëxplodeerd en de grootste nucleaire ramp tot gevolg had.
Eigenlijk zie je alleen een fabriek wat in de steigers staat maar al gauw gaat het besef wat voor ramp hier heeft afgespeeld. Brandweerlieden zonder enige bescherming tegen de straling en de enorme hitte moesten 30 branden blussen en de omgeving van de stralingsbron afschermen door zandzakken en andere materiaal afwerpen.
Hier stonden we op ongeveer 100 meter afstand van de reactor waar je ook een monument hebt. Hier werd ons verteld dat je enkel foto’s mocht maken in de richting van het monument en de reactor zelf en was het ten strengste verboden iets anders te fotograferen. Camera’s en grote ‘Borissen’ in legeruniform hielden dit goed in de gaten…
De geigerteller liet ons zien dat er ongeveer 60 tot 100 keer de normale hoeveelheid straling gemeten werd. Binnen in de betonnen shelter is dat ongeveer 3300 keer zo hoog. Indien je je daar zou bevinden, zou je binnen 10 minuten dood zijn. Op dit moment werken zo’n 5 duizend mensen, 24 uur per dag aan de centrale die per dag maximaal 12 minuten mogen werken.
Verder gaat de reis naar Pripyat. Een stad welke in 1970 was gesticht en in 1986 nog 52.000 inwoners had. Merendeel van inwoners waren werknemers van de centrale. De meeste inwoners hadden helemaal niet in de gaten dat er een ramp had plaatsgevonden en konden het daarna nog niet beseffen. Binnen 3,5 uur kwamen 1200 bussen aangereden en werd de hele stad geëvacueerd om nooit meer terug te komen.
Omdat de meeste geëvacueerde later geen geld hadden om nieuw meubilair te kopen mochten sommige oud bewoners tijdelijk terug naar hun woning om wat meubels op te halen. Als er geen radioactiviteit werd gemeten mochten ze deze meenemen. Helaas hadden de mensen geen geld en transportmiddelen om deze op te halen waardoor veel woningen lange tijd in tact beleven.
Ook was een uitzondering gemaakt voor een groep van 800 tot 1000 ouderen, die psychische problemen hadden in hun nieuwe woonplaatsen. Ondanks de risico’s wilden zij graag terugkeren naar hun oorspronkelijke huizen in de buurt van de centrale. Deze bewoners waren niet jonger dan 70 jaar. Volgens sommige deskundigen voelden zij zich beter en was in veel gevallen hun gezondheid zelfs verbeterd !
Het was erg indrukwekkend om hier rond te lopen en je werd er echt stil van. Een geheel verwoeste en verlaten stad. Overal bomen waardoor het na 24 jaar echt een spookstad is geworden.
Ook de kermis met het reuzenrad en de botsauto’s, die iedereen wel kent van de plaatjes, is nooit gebruikt en staat daar compleet weg te roesten.
Kleine dingen herinneren je eraan wat hier heeft afgespeeld zoals een pop of knuffelbeer wat in de haast is achtergebleven.
De komende uren gaan we verschillende gebouwen binnen. Veel is gestript en weggehaald. Een politiegebouw, een school, een zwembad, een kinderdagverblijf, een hotel, een supermarkt en een woning. Overal dezelfde triestigheid en achtergelaten spullen.
Zo zie je kranten uit 1986 liggen en zijn de tekenen van het communisme en de USSR nog duidelijk aanwezig. In de school zie je vele kleine gasmaskers liggen en op de muur staan instructies over wat te doen bij een kernaanval.
Het is niet ongevaarlijk om in Pripyat rond te lopen. Met name de gebouwen beginnen langzaam in te storten en de vloeren liggen bezaaid met glas. Het is wachten op de eerste ongelukken.
Op de terugweg reden we door de Red Forest. Dit bos heeft zoveel nucleaire neerslag gekregen dat het de eerste weken na de ramp ’s-nachts licht gaf. Hier maakten we een korte stop van een paar seconden om te kijken op onze geigertellers welke op dat moment op hol sloegen door de waarde van 6000 keer de normale waarde. In het bos kan de waarde tot 12.000 keer oplopen.
Aan het eind van de tour werden we teruggebracht naar ons beginpunt en konden we onze handen laten scannen. Een groen lampje betekend ‘schoon’ en een rood lampje ‘problemen'... Omdat iedereen ‘schoon’ was van radioactiviteit werden we beloond met een glas pure wodka….
Bij het uitrijden van de 30 km zone kregen we wederom paspoort controle en moesten we door een grote scanner. Handen en voeten op bepaalde plaatsen zetten en wachten op het groene licht. Wederom geen problemen…
Na wederom een helse rit van twee uur werden we afgezet bij het hotel en ben ik met een groepje nog ergens wat wezen drinken.
Het was een mooie afsluiting van een bijzondere tour en ik ben blij dat ik deze ondernomen heb. Hij was vele malen indrukwekkender als ik had verwacht.
Helaas zit mijn reis in Kiev er weer op. Maandag nog een toeristische bustocht door Kiev en dinsdagmiddag vlieg ik weer terug naar Amsterdam….
Groet,
Robert
Om 08:30 uur werd ik samen met nog 15 anderen bij een hotel opgehaald en reden we in twee uur, over wegen vol kuilen en bobbels, naar de eerste controlepost op zo’n 30 km van de reactor. Hier werden uitvoerig onze paspoorten gecontroleerd en kregen we een heerlijke Oekraïense maaltijd. (Borsch) voorgeschoteld. Na de lunch verplaatsten wij ons naar een soort klaslokaal waar van alles werd verteld over de ramp die in de nacht van 25 op 26 april 1986 plaatsvond.
De oorzaak van de ramp was een veiligheidsexperiment met reactor 4 van de centrale. De reactor sloeg op hol en er volgden vele explosies, waardoor grote hoeveelheden radioactieve stoffen uit het reactorvat in de atmosfeer terechtkwamen. In het begin hield de Sovjet-Unie deze gebeurtenis stil, zodat het buitenland pas iets in de gaten kreeg nadat de wind de eerste wolken met radioactieve deeltjes uit de Oekraïne had meegevoerd naar Oost Europa en Scandinavië. De eerste bewijzen van de ramp vond Zweden doordat een werknemer van een kerncentrale bij een routinecontrole merkte dat zijn schoenen radioactief waren. Er werd een stralingsniveau gemeten dat 5 tot 10 keer zo hoog was als normaal. Er moest ergens een ongeval gebeurd zijn maar was niet bekend waar. Zweden vroeg de Sovjet-Unie om opheldering maar kregen te horen dat zij niets wisten van een ongeval met een nucleaire installatie van de Sovjet-Unie. Pas op 28 april 1986 maakte de Sovjet-Unie bekend dat er een ‘ongeval’ was geweest in de kerncentrale van Chernobyl en dat een reactor was ‘beschadigd’.
Daarna gingen we op pad maar kregen we eerst nog instructies over wat we wel en niet mochten. Het ging met name over fotograferen en werd ons vriendelijk doch zeer dringend verzocht geen ‘souvenirs’ mee te nemen.
We stopten eerst bij de reactoren no. 5 & 6. Deze reactoren waren tijdens de ramp nog in aanbouw. Hier kwamen ook de geleende geigertellers tevoorschijn en zagen we voor het eerst een flinke verhoging van de radioactiviteit. Tijdens de uitleg werd ons verteld dat de gemiddelde waarde 12 tot 20 normaal is. De waarde bij deze reactoren was al 30 tot 40 keer zoveel !!! Het eigenlijke plan was om 12 reactoren op rij te bouwen.
Daarna nog een tussenstop bij een monument ter nagedachtenis aan de brandweermannen die het leven lieten tijdens en na de ramp en kwamen we uiteindelijk aan bij reactor no. 4 welke was geëxplodeerd en de grootste nucleaire ramp tot gevolg had.
Eigenlijk zie je alleen een fabriek wat in de steigers staat maar al gauw gaat het besef wat voor ramp hier heeft afgespeeld. Brandweerlieden zonder enige bescherming tegen de straling en de enorme hitte moesten 30 branden blussen en de omgeving van de stralingsbron afschermen door zandzakken en andere materiaal afwerpen.
Hier stonden we op ongeveer 100 meter afstand van de reactor waar je ook een monument hebt. Hier werd ons verteld dat je enkel foto’s mocht maken in de richting van het monument en de reactor zelf en was het ten strengste verboden iets anders te fotograferen. Camera’s en grote ‘Borissen’ in legeruniform hielden dit goed in de gaten…
De geigerteller liet ons zien dat er ongeveer 60 tot 100 keer de normale hoeveelheid straling gemeten werd. Binnen in de betonnen shelter is dat ongeveer 3300 keer zo hoog. Indien je je daar zou bevinden, zou je binnen 10 minuten dood zijn. Op dit moment werken zo’n 5 duizend mensen, 24 uur per dag aan de centrale die per dag maximaal 12 minuten mogen werken.
Verder gaat de reis naar Pripyat. Een stad welke in 1970 was gesticht en in 1986 nog 52.000 inwoners had. Merendeel van inwoners waren werknemers van de centrale. De meeste inwoners hadden helemaal niet in de gaten dat er een ramp had plaatsgevonden en konden het daarna nog niet beseffen. Binnen 3,5 uur kwamen 1200 bussen aangereden en werd de hele stad geëvacueerd om nooit meer terug te komen.
Omdat de meeste geëvacueerde later geen geld hadden om nieuw meubilair te kopen mochten sommige oud bewoners tijdelijk terug naar hun woning om wat meubels op te halen. Als er geen radioactiviteit werd gemeten mochten ze deze meenemen. Helaas hadden de mensen geen geld en transportmiddelen om deze op te halen waardoor veel woningen lange tijd in tact beleven.
Ook was een uitzondering gemaakt voor een groep van 800 tot 1000 ouderen, die psychische problemen hadden in hun nieuwe woonplaatsen. Ondanks de risico’s wilden zij graag terugkeren naar hun oorspronkelijke huizen in de buurt van de centrale. Deze bewoners waren niet jonger dan 70 jaar. Volgens sommige deskundigen voelden zij zich beter en was in veel gevallen hun gezondheid zelfs verbeterd !
Het was erg indrukwekkend om hier rond te lopen en je werd er echt stil van. Een geheel verwoeste en verlaten stad. Overal bomen waardoor het na 24 jaar echt een spookstad is geworden.
Ook de kermis met het reuzenrad en de botsauto’s, die iedereen wel kent van de plaatjes, is nooit gebruikt en staat daar compleet weg te roesten.
Kleine dingen herinneren je eraan wat hier heeft afgespeeld zoals een pop of knuffelbeer wat in de haast is achtergebleven.
De komende uren gaan we verschillende gebouwen binnen. Veel is gestript en weggehaald. Een politiegebouw, een school, een zwembad, een kinderdagverblijf, een hotel, een supermarkt en een woning. Overal dezelfde triestigheid en achtergelaten spullen.
Zo zie je kranten uit 1986 liggen en zijn de tekenen van het communisme en de USSR nog duidelijk aanwezig. In de school zie je vele kleine gasmaskers liggen en op de muur staan instructies over wat te doen bij een kernaanval.
Het is niet ongevaarlijk om in Pripyat rond te lopen. Met name de gebouwen beginnen langzaam in te storten en de vloeren liggen bezaaid met glas. Het is wachten op de eerste ongelukken.
Op de terugweg reden we door de Red Forest. Dit bos heeft zoveel nucleaire neerslag gekregen dat het de eerste weken na de ramp ’s-nachts licht gaf. Hier maakten we een korte stop van een paar seconden om te kijken op onze geigertellers welke op dat moment op hol sloegen door de waarde van 6000 keer de normale waarde. In het bos kan de waarde tot 12.000 keer oplopen.
Aan het eind van de tour werden we teruggebracht naar ons beginpunt en konden we onze handen laten scannen. Een groen lampje betekend ‘schoon’ en een rood lampje ‘problemen'... Omdat iedereen ‘schoon’ was van radioactiviteit werden we beloond met een glas pure wodka….
Bij het uitrijden van de 30 km zone kregen we wederom paspoort controle en moesten we door een grote scanner. Handen en voeten op bepaalde plaatsen zetten en wachten op het groene licht. Wederom geen problemen…
Na wederom een helse rit van twee uur werden we afgezet bij het hotel en ben ik met een groepje nog ergens wat wezen drinken.
Het was een mooie afsluiting van een bijzondere tour en ik ben blij dat ik deze ondernomen heb. Hij was vele malen indrukwekkender als ik had verwacht.
Helaas zit mijn reis in Kiev er weer op. Maandag nog een toeristische bustocht door Kiev en dinsdagmiddag vlieg ik weer terug naar Amsterdam….
Groet,
Robert
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
